Wednesday, 5 June 2019

आनंदी आयुष्याची " गुरुकिल्ली "

|| श्री स्वामी समर्थ ||

Good Morning....Dosto


               जीवनशैली बदलली आणि आपली नाळ घड्याळाशी जोडली गेली. पोटाची खळगी भरण्यासाठी आणि आपणच वाढवून ठेवलेल्या गरजा पूर्ण करताना जनसामान्यांची दमछाक होवू लागली. हल्ली भौतिक सुखांची बरसात म्हणजेच जीवन हे जणू समीकरण झाले आहे. मात्र ह्या सगळ्यात दुर्लक्षित होत गेले ते शारीरिक स्वास्थ. आजकाल पंचविशीत सुद्धा मधुमेह आणि बिपी च्या तक्रारी असणारी तरूण मंडळी आढळतात. सोशल आणि इलेक्ट्रोनिक मिडीयाच्या प्रभावामुळे लहान मुलेसुद्धा मैदानी खेळ विसरत चालली आहेत. सर्वत्र लिफ्ट असल्याने आता जिने चढणे इतिहासजमा होते आहे आणि जेव्हा कधी जिने चढायची वेळ येते तेव्हा कित्येकांची पुरती दमछाक होते. तरुण पिढीला आजकाल प्रचंड मोठे कार्यक्षेत्र खुणावत आहे त्याचबरोबर परदेशातील नोकरीच्या संधीही अफाट आहेत पण ह्या सर्व “ so called Rat Race " मध्ये तरून जायचे असेल तर मानसिक समतोल तर हवाच पण शरीरस्वास्थ्य सुद्धा तितकेच महत्वाचे आहे . 


Walk It Out ...Talk It Out..सिर्फ नाम हि काफी है.

 मुंबईसारख्या शहरात ठरलेल्या वेळेची लोकल पकडणे हे एखादी विजय पताका फडकवण्या पेक्षाही महत्वाचे झाले आहे. “आम्हाला कुठे व्यायामासाठी वेळ आहे ” अशी वाक्य सतत कानावर पडतात . अगदी खरे आहे आजकालचे जीवन पाहता खरच कुणालाच वेळ नसतो..पण मंडळी वेळ काढायचा असतो तोही स्वतःसाठी . आपल्याला निरोगी आयुष्य आणि आयुष्याची संध्याकाळ मजेत घालवायची असेल तर अगदी आत्ता ह्या क्षणापासून आपण निदान अर्धा तास तरी व्यायामासाठी वेळ दिलाच पाहिजे. नाहीतर आपण मिळवलेल्या पैशाचा उपभोग आपल्यालाही घेता येणार नाही.


मंडळी , चालणे हा त्यातल्या त्यात सर्वात साधा सोप्पा, बिनपैशाचा उपाय आहे. आणि त्याचे फायदेही अमर्याद आहेत. ह्याचे महत्व जाणून आजकाल कित्येक सामाजिक संस्था  वेळोवेळी “ Marathon ” चे आयोजन करून जनजागृतीही करत आहेत .अश्या स्तुत्य उपक्रमास जनसामान्यांकडून भरभरून प्रतिसादही मिळत आहे . आबालवृद्ध सर्वांमध्ये अतिशय वेगाने फोफावणारे मधुमेह, बिपी ह्यासारखे आजार हि चिंतेचीच बाब आहे आणि त्यासाठी अनेक फिटनेस “Counselor” सुद्धा ह्यात खारीचा वाटा उचलत आहेत.


" नवरात्री  " Celebration with Walk Group Friends


           आज परिचय करून घेवूया आपले घर संसार सांभाळून ह्या उपक्रमात स्वतःला झोकून देणार्या “ नेहा येवले वैशंपायन " हिचा. “My Work Is My Passion” असे अभिमानाने सांगणारी नेहा गेली 12 वर्ष यशस्वी " Psychotherapist म्हणजेच मनोचिकित्सक " म्हणून कार्यरत आहे. नेहाला लहानपणापासून व्यायामाची अजिबात आवड नव्हती पण शाळेत मात्र पैसे वाचवण्यासाठी ती नियमित चालत जात असे .

                रोज भेटणाऱ्या नवीन लोकांकडून माझेही ज्ञान आणि अनुभव वृद्धिंगत होत गेले असे सांगताना ती म्हणाली हा माझ्यासाठीही एक मोठ्ठा “Learning Experience” आहे .नेहा भरभरून आपले अनुभव सांगत होती....माझ्याकडे येणाऱ्या Clients बरोबर संवाद साधल्यावर आणि दिलेल्या टिप्स मुळे  अमुलाग्र बदल होऊ लागले , ते आपले आयुष्य आनंदाने आणि स्वतंत्र विचाराने आणि अधिक आत्मविश्वासाने व्यतीत करताना पाहून मला कृतकृत्य वाटते हे सांगताना तिच्या चेहऱ्यावरील भाव पाहण्यासारखे होते.

     
          सध्याची जीवनशैली आणि त्यामुळे निर्माण होणारे आजार ह्यावर काय सांगशील ? हा माझा प्रश्न तिला अजिबातच नवीन नव्हता. आधुनिक काळात जीवन कितीही गतिमान झाले असले तरी प्रत्येकाने स्वतःसाठी किमान वेळ काढून व्यायाम , मग तो कुठलाही असो जसे चालणे ,पोहणे , सायकलिंग ई. , केलाच पाहिजे ज्यामुळे आपल्या शरीरातील “Happy Harmones” अधिक प्रमाणत कार्यक्षम होवून आपली शारीरिक आणि मानसिक क्षमता वाढते. मनास ताजेतवाने वाटून मनातील नकारात्मक विचारांचे परिवर्तन सकारात्मकतेकडे होवू लागते आणि आपला सर्वांगीण विकास होतो. मनातील निराशा ,मरगळ निघून जाते आणि आयुष्यातील प्रत्येक आव्हानाला आपण समर्थपणे तोंड देवू शकतो . 


Popular School Event " Walk To School "

                मी प्रत्येकाला किमान एक तास तरी काहीतरी व्यायाम करा असे आवर्जून सांगते ज्यामुळे आपले " स्ट्रेस हार्मोन " कंट्रोल होवू शकतात . सुरवातीला कदाचित आपल्याला त्रास होईल पण एकदा आपल्या मनास आणि शरीरासही व्यायामामुळे होणारे फायदे दिसू लागले कि मग कुणीच आपल्याला काहीच सांगायची गरज नाही . किबहुना मग आपण इतरांना व्यायामाचे महत्व पटवून द्यायला लागतो. सकाळी लवकर उठून चालणे किंवा इतर कुठलाही व्यायाम केला तर आपला संपूर्ण दिवस आनंदात, सकारात्मक विचारांनी व्यतीत होईल ह्यात शंकाच नाही . बर चालणे हा तर अगदी साधा सोप्पा उपाय आहे ज्यासाठी पैसेही खर्च करावे लागत नाहीत कि कसली साधने आवश्यक नाहीत . गरज फक्त एकाच गोष्टीची ती म्हणजे मनोबल..अत्मानिर्धार ..एकदा  आपल्या मनास ह्या सर्वाचे अखेरपर्यंत होणारे फायदे “ Click " झाले कि मग आपण अत्यंत निरोगी आयुष्य जगू शकतो .आजचे जीवन अत्यंत चुरशीचे , स्पर्धात्मक आहे. रोजच्या आयुष्यातील  “ Stress ” चा परिणाम आपल्या शरीरावर आणि मनावर सतत होतच असतो .पण आपल्याला ह्या सर्वातून दिसणारा आशेचा एकमेव किरण म्हणजे नियमित केलेला व्यायाम हाच होय .


Friends Forever.....Lets Walk Together

           
     चालण्याचा व्यायाम करणाऱ्या लोकांसाठी “ Walk It Out  Talk It Out ” हा अनोखा ग्रुप करावा हि संकल्पना कशी सुचली ह्यावर नेहा म्हणाली,सुरवातीला मी फक्त “Anxiety ,Depression ” मध्ये असलेल्या माझ्या पेशंट साठी ग्रुप सुरु केला होता . मानसिक आरोग्य आणि व्यायाम ह्याचा अत्यंत जवळचा संबंध असून त्यामुळे मानसिकतेमध्ये होणारे अमुलाग्र बदल , वाढीस लागणारी सकारात्मकता आणि पर्यायाने बरे होणारे मानसिक आजार ह्या गोष्टीनी माझे लक्ष वेधले आणि मग पुढे मी ह्या ग्रुप चे रुपांतर करून  “मानसिकता आणि व्यायाम ह्याचा सुरेख मेळ घालणारा ग्रुप सुरु केला” फेसबुक सारख्या सोशल मिडिया तसेच आता whatsapp ह्या माध्यमातून ह्याचा प्रचार जोमाने सुरु आहे . ह्या ग्रुप चा मुख्य उद्देश फक्त चालणे नसून एकमेकांशी आपले  अनुभव शेअर करून इतरानाही प्रेरित करणे हा आहे  ..आपले अनुभव सांगा आणि एकमेकांशी संपर्कात रहा हा उद्देश असल्यामुळे ग्रुप चे नाव अत्यंत समर्पक वाटते. ह्या ग्रुप मुळे माझ्या स्वतःच्याही आयुष्यात अनेक बदल होत गेले हे नेहाने आवर्जून सांगितले  .चालायला येणार्या लोकांचा एकमेकांशी परिचय  होवून चांगल्या ग्रुप ची बांधणी होत गेली .प्रत्येकाला उत्तम मित्र मैत्रिणी मिळाल्या आणि रोजच्या चालण्यात आनंद निर्माण झाला. एकमेकांच्या ओढीने जास्तीतजास्त लोक प्रेरित होवू लागले त्यामुळे ह्या ग्रुप चा मूळ उद्देश सफल झाला.


Move On ...with Energy , Strength ,Happiness


                 उत्तम आयोजन असलेला म्हणजेच "Well Organised " असा  हा भारतातील एकमेव ग्रुप आहे हे सांगताना ह्या ग्रुप चा सर्व प्रवास तिच्या चेहऱ्यावर दिसत होता जणू. इथे कुठलीही इर्षा नाही पण प्रेरणा नक्कीच आहे .
मंडळी ,आपण लहानपणी अनेक मैदानी खेळ खेळतो आणि मग जसजसे वय वाढते तसे खेळ ,व्यायाम ह्याकडे अभ्यासामुळे किंवा इतर गोष्टींमुळे दुर्लक्ष्य होते ते कायमचेच आणि मग तरुणपणी अगदी एक किलोमिटर चालणे किंवा इमारतीचे  ४ जीनेही चढायला आपल्याला त्रासदायक होते . आजच्या तरुण पिढीला काय संदेश देशील ह्यावर नेहा म्हणाली कि आपल्याला लहानपणापासून आवडणारा खेळ खेळणे हे सर्वात उत्तम, त्याचबरोबर चालणे ,धावणे , पोहणे ह्यासारखे व्यायाम सुद्धा आवश्यक आहेत . त्यासाठी विविध ग्रुप जॉईन करावेत जेणेकरून एकमेकांच्या ओढीने आपण ह्यात सातत्य ठेवू शकतो. चालण्याचा सराव होऊ लागला कि आपली शारीरिक क्षमता नक्कीच वाढते .नेहाकडे येणाऱ्या महिला पेशंट मध्ये depression ,Stress , anxiety किंवा नात्यातील ताणताणाव ह्यातून आलेला stress ह्याचे प्रमाण अधिक आहे .ह्या सर्वामुळे शरीरामध्ये " Harmonal Imbalance " होतो पण नियमित व्यायाम हा त्यावर रामबाण उपाय आहे .ह्या सर्वामुळे आपला मूड चांगला राहण्यास मदत होते...


Happiness All Over


 मधुमेहाच्या रुग्णांना सुद्धा नियमित व्यायाम हा संजीवनी सारखाच काम करतो .नियमित व्यायामामुळे मधुमेहाचे प्रमाण आटोक्यात राहण्यास मदत होते. अनेकजण नियमित व्यायामामुळे मधुमेह मुक्त झाले आहेत.आजकाल नात्यातील गुंतागुंत आणि रोजच्या जीवनातील चिंता ह्यामुळे होणारया मानसिक आजारांचे प्रमाण सर्वाधिक आहे . Counsellor च्या मदतीने आपण ह्यातून मार्ग काढू शकतो ,मनमोकळे बोलण्याने मनावरील ताण निघून जातो ,आत्मविश्वास वाढतो आणि आपल्या आयुष्यातील प्रश्न सोडवण्यास मदत होते . Counsellor बरोबरील संवाद हा नेहमीच गोपनीय असल्यामुळे आपण निर्भयपणे बोलू शकतो आणि आपल्या समस्यांचा गुंता सोडवू शकतो. मनावरील दडपण कमी झाले कि खरतर कुठल्याच औषधांची गरज भासत नाही . मंडळी ,माणूस मनाने आजारी झाला कि शरीरानेही आजारी पडतो, त्यामुळे मन शांत निरोगी ठेवणे महत्वाचे आहे .योग्य Counselor च्या मदतीने आपल्या आयुष्याला एक किक मिळते आणि  आनंदी आयुष्याचा पुनश्च हरिओम होतो.


                  अनेक शारीरिक व्याधी बर्या करणारा आणि सर्वांगास व्यायाम मिळवून देणारा साधा सोप्पा व्यायाम म्हणजे " चालणे " हा होय .चालल्याने आपल्याला अधिक उर्जा ,सकारात्मक दृष्टीकोन मिळतो. प्रातःसमयी निसर्गाच्या सानिध्यात चालल्यामुळे मन आनंदी होते. हि उर्जा आपल्याला सर्व कसोट्यांवर खरे उतरण्यास उपयोगी येते आणि दिवस आनंदात जातो. चालणे हा कधीही कुठेही करता येणारा सोप्पा व्यायाम आहे .त्याला वेळेचेही बंधन नाही . आपल्या कार्यालयात दुपारच्या जेवणानंतर सुद्धा काही वेळ चालता येयील. शक्य असेल तिथे कुठलेही वाहन न वापरता चालत जाण्याचा प्रयत्न करावा. चालण्याने वजनही आटोक्यात येते. रोजचा नियमित व्यायाम आणि त्याचबरोबर सकस आहार घेतला तर  वाढलेल्या वजनाच्या तक्रारी संभवणार नाहीत ह्याच शंकाच नाही


मंडळी, नेहा म्हणजे आनंदाचा ,प्रचंड उर्जेचा स्त्रोत आहे .तिच्या सोबतचा संवाद मलाही खूप काही शिकवून गेला.


Neha ..Full on with Energy & Positive Attitude

                  

आपल्या “ आनंदी आयुष्याची गुरुकिल्ली ” कुठली ह्यावर नेहा म्हणाली प्रत्येकाला आनंदी राहण्याचा नक्कीच अधिकार आहे आणि त्यासाठी काही गोष्टी आपण आवर्जून केल्या पाहिजेत जसे आपल्या आजूबाजूची माणसे आणि घडणाऱ्या घटना, परिस्थिती ह्यांचा स्वीकार केला पाहिजे. भोवतालच्या सर्व माणसांचे वागणे बोलणे आपल्याला रुचेल असेही नाही पण तरीही त्यांना खुबीने सांभाळता आले पाहिजे .आपल्या मनावर संयम ठेवायला शिकले पाहिजे. इतरांवर आणि स्वतःवर सुद्धा विश्वास असणे गरजेचे आहे .वाहत्या पाण्याप्रमाणेच आयुष्य सुद्धा सतत पुढे नेता आले पाहिजे .

मंडळी , खरतर हा विषय खूप मोठा आहे .नेहाच्या बरोबरील संवाद आपल्यापर्यंत पोहोचवण्यासाठी हा लेखन प्रपंच . ह्यातून अनेकांनी प्रेरणा घेऊन नियमित व्यायामास प्रारंभ केला आणि आपल्या आजारांवर मात केली तर ह्या लेखाचा मानस सुफळ संपूर्ण झाला असे समजण्यास हरकत नाही. 
विधात्याने बहाल केलेलं हे आयुष्य चिंता करून आजारी पडून घालवण्यात काय अर्थ आहे . चला तर मग रोज नियमित व्यायाम करून “ Happy Harmones ” चा डोस घेण्यास सुरवात करुया कारण उत्तम आरोग्य आणि आणि आनंदी आयुष्यासाठी “ नियमित व्यायाम ” हीच खरी गुरुकिल्ली आहे.

             नेहा सोबतचा संवाद खूप काही सांगून गेला.केल्याने होत आहे रे आधी केलेची पाहिजे ह्या उक्तीला धरून आपणही सर्व आज अगदी आत्तापासून आपल्या शारीरक आणि मानसिक स्वास्थ्याकडे विशेष लक्ष द्याल अशी आशा करते. 

नेहाने ह्या कार्यात दिलेल्या योगदानासाठी तिचे कौतुक आणि तिच्या पुढील वाटचालीसाठी शुभेछ्या.

नेहाने सुरु केलेल्या फेसबुक ग्रुपसाठी लिंक खाली दिली आहे . नक्की जॉईन करा



फेसबुक ग्रुप 
https://www.facebook.com/groups/735669633168365/

नेहाशी संवाद साधण्यासाठी

Neha  Yeole
Counsellor , Psychologist
KKonnection Counselling & Psychotherepy
Raja Mantri Road, DP Road , Opp. Gharkul Lawns ,
Erandwane , Pune
Maharashtra  411052
Contact : 07755922237

https://g.co/kgs/F9qEpH

Facebook group
https://www.facebook.com/kkonnectioncounsellingandpsychotherapy/

लेख आवडल्यास जरूर कळवावे
antarnad18@gmail.com